Blog budowlany

BUDOWA DOMU - FUNDAMENTY

Fundamenty powinny być wykonane bardzo starannie, z materiałów budowlanych dobrej jakości oraz pod fachowym nadzorem. Na nich to spoczywa cały ciężar domu. Są to elementy konstrukcyjne które są najmniej dostępne, dlatego też nie warto oszczędzać na tym etapie budowy. Koszty naprawy źle wykonanych fundamentów mogą znacząco przekraczać wykonanie nowych. Niestarannie wykonanie fundamentów mogą powodować podchodzenie wody pod dom, przemarzanie ścian lub ich pękanie, co w najgorszym przypadku prowadzi do katastrofy budowlanej.

DOBRY FUNDAMENT TO PODSTAWA DOMU

Inwestorzy coraz częściej budując piwnicę wykorzystują ją jako pełnoprawną część użytkową budynku. Szczególnie ważne jest zachowanie odpowiedniej szczelności termicznej oraz izolacji wilgotnościowej.

Straty ciepła przez fundament w budynkach dobrze izolowanych, stanowią jedną z wyższych pozycji. Włąściwe zabezpieczenie ścian odbywa się trzy stopniowo:
• zabespieczenie fundamentów przed wilgocią
• izolacja termiczna ścian fundamentowych
• wykonanie odwodnienia obwodowego budynku

WYKOP

Fundamenty muszą być osadzone poniżej granicy przemarzania gruntu ( nawet 1.5 metra poniżej poziomu gruntu ). Ważna jest też nośność gruntu ( badanie geologiczne ) - jeśli jest on słaby fundament można wzmocnić za pomocą pali, studni lub wykonanie płyty fundamentowej wraz z wymianą gruntu.

Jeśli chcemy budować na ławach fundamentowych, szerokość wykopu będzie uzależniona od techniki wykonywania. Ławy fundamentowe z reguły są szerokie (60-80cm) i są uzaależnione od obciążeń budynku oraz nośności podłoża.

Sam wykop należy przygotować starannie. Jeśli w trakcie wylewania fundamentów zaczną obrywać się jego fragmenty i grunt zmiesza się z betonem, osłabi to konstrukcję całego budynku. Nie ma wtedy znaczenia że użyliśmy dobrych materiałów budowlanych. Fundament zacznie "osiadać" a konsekwencją tego będą popękane ściany.
Kolejnym etapem jest wykonanie ław, postawienie ścian fundamentowych i wykonanie izolacji przeciwwilgociowej i termicznej.

ŚCIANY FUNDAMENTOWE

Ściany fundamentowe oraz piwniczne to konstrukcyjne elementy domu, przekazujące obciążenia ze ścian, stropów i dachu na ławy oraz stopy fundamentowe. Od ich wytrzymałości zależy bezpieczeństwo całej konstrukcji.

Ściany mające stały kontakt z gruntem, a więc narażone na trwałe zawigocenie i działanie niskich temperatur, wykonuje się z materiałów mrozoodpornych o małej nasiąkliwości. Ściany murowane z pełnych bloczków betonowych, bloczków betonowych zalewowych lub cegły ceramicznej to obecnie rozwiązanie najbardziej popularne. Są to tanie materiały charakteryzującą się dość dużą nośnością oraz niewielką nasiąkliwością. Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że murujący nie musi mieć szczególnych kwalifikacji.

IZOLACJA FUNDAMNTÓW

Stawiając fundamenty domu należy pamiętać o ich prawidłowej izolacji. Bez niej możemy być pewni, że budynek nie spełni odpowiednich norm oraz nie posłuży nam na lata. Fundamenty głęboko wkopane w ziemię muszą być odpowiednio zabezpieczone przed wodami grutowymi oraz przed utratą ciepła.

IZOLACJA PIONOWA I POZIOMA
Zadaniem izolacji jest ochrona kolejnych, wyżej usytuowanych elementów konstrukcyjnych budynku przed wilgocią (podciąganie kapilarne) . Izolacja pionowa ma za zadanie niedoprowadzić do zawilgocenia ścian fundamentowych. Trzeba sobie przy tym zdawać sprawę, że wykonywanie hydroizolacji ma sens tylko wtedy, gdy będzie ona szczelna. Zapewniają to różne materiały. W zależności od warunków grutowo-wodnych stosuje się następujące typy izolacji pionowych:
• izolacja przeciwilgociowa (typu lekkiego)
- wykonywana w gruntach przepuszczalnych, gdy zwierciadło wody gruntowej znajduje się poniżej poziomu posadowienia,
• izolacja przeciwwodna (typu średniego)
- wykonywana w gruntach nieprzepuszczalnych, gdy woda znajduje się poniżej poziomu posadowienia oraz przepuszczalnych gdy woda okresowo podnosi się powyżej poziomu posadowienia,
• izolacja przeciwwodna (typu ciężkiego)
- wykonywane przede wszystkim w budynkach podpiwniczonych, gdy zwierciadło znajduje się powyżej poziomu posadowienia.

Wykonanie izolacji typu ciężkiego w domu jednorodzinnym należy do zadań trudnych i bardzo kosztownych, dlatego w takim przypadku zaleca się rezygnację z podpiwniczenia. Znając rzeczywiste warunki gruntowo-wodne można zaprojektować najodpowiedniejszy rodzaj hydroizolacji ścian fundamentowych.

MATERIAŁY HYDROIZOLACYJNE

Ściany znajdujące się poniżej poziomu terenu trzeba zabezpieczyć przed wilgocią i wodą znajdującą się w gruncie. W tym celu stosuje się dwa rodzaje izolacji:
- izolację poziomą
- izolację pionową
• masy i membrany
Są to najczęściej półpłynne masy bitumiczne lub mineralne, które po nałożeniu ( najczęściej 2 warstw ) i wyschnięciu tworzą elastyczną i wodoszczelną powłokę. Najpopularniejsze są produkty wytwarzane na bazie asfaltu. Są także dostępne wodoszczelne zaprawy cementowe. Ich skuteczność, czyli szczelność w dużej mierze zależy od gładkości podłoża. Dlatego ściany murowane trzeba wczęśniej pokryć tynkiem gategorii II (rapówką). Cenną zaletą mas i membran jest łatwość ich nanoszenia (pędzel, wałek).
• papy asfaltowe
Nowoczesne papy mają dużą wytrzymałaś mechaniczną i są elastyczne. Trudno je więc uszkodzić podczas układania. Papy mogą być klejone do podłoża lepikiem asfaltowym lub specjalnymi klejami. O wiele lepsze rezultaty osiąga się stosując papy zgrzewalne. Najłatwiejsze do układani, ale i najdroższe, są papy samoprzylepne.
• masy bitumiczne
Modyfikowany asfalt pokrywa i stanowi barierę dla wody tym skuteczniejszą im jest go więcej. Ilość asfaltu określa tzw. gramatura. Ważny również jest rodzaj zastosowanej modyfikacji, od niego bowiem zależą właściwości asfaltu.
• folie hydroizolacyjne
Te materiały coraz częściej zastępują papy. Posiadają podobną wytrzymałość oraz elastyczność. Mają ogromną zaletę: mozna ich nie przyklejać do podłoża. Folie nie powinny być cieńsze niż 0.2mm. Z polietylenu o dużej gęstości wykonuję się folie "kubełkowe", które służą do ochrony właściwej izolacji przeciwwodnej ścian przed uszkodzeniem mechanicznym.

MATERIAŁY TERMOIZOLACYJNE

Ściany fundametowe powinno się izolować przynajmniej na głębokość przemarzania gruntu. W praktyce jednak ociepla się je na całej wysokości. Materiały termoizolacyjne stosowane w podziemnych częściach budynku powinny być przedewszystkim odporne na zawilgocenia, gnicie oraz działanie grzybów, a także na uszkodzenia mechaniczne. Spośród wielu rodzajów materiału termoizolacyjnego tylko kilka spełnia powyższe kryteria i nadaje się do ocieplania podziemnych części budynku.
• styropian lub polistyren ekstrudowany (XPS)
Polistyren ekstrudowany i styropian mają cechy najbliższe ideałowi, dlatego stsuje się je najczęściej. Różnią się sposobem wytwarzania, właściwościami oraz ceną. Styropian ma mniejszą odporność na uszkodzenia mechaniczne, ale jest tańszy. Do ociepleń podziemnych części budynku należy stosować styripian o odmianie min, FS20 z krawędziami frezowanymi. Bardzo wygodne jest zakup płyt styropianowych wykończonych jednostronnie papą. Wtedy bowiem hydroizolacja osłania warstwę ocieplenia zarówno przed wodą, jak i przed gruntem. Pewnym mankamentem polistyrenu jest to, że zanika pod wpływem kontaktu z niektórymi materiałami zawierającymi rozpuszczalniki i oleje (smoła, lepik na zimno). Z tego powodu do łączenia można używać tylko odpowiednich klejów bezrozpuszczalnikowych lub lepiku asfaltowego bez rozpuszczalników.
Polisteryn ekstrudowany (XPS) jest materiałem twardszym i mniej nasiąkliwym od styropianu. Ze względu na odporność na wodę, wilgoć oraz uszkodzenia mechaniczne doskonale nadaje się do ocieplania podziemnych części budynku. Do izolacji ścian piwnic doskonale nadają się ryflowane płyty XPS, które mają rowki drenażowe. Dzieki takiemu rozwiązaniu płyty takie nie dość że dobrze izolują ściany to jeszcze dodatkowo odprowadzają wodę.
• szkło piankowe
• pianka poliuretanowa
• keramzyt

Z cyklu "Budowa domu" ukazało się:
• Fundamenty

Źródła:
• Marcin Dziedzic "Jak budować? Kompendium wiedy budowlanej. Budowa domu od A do Z"