Ciepło z kominka - system DGP
Kominek w salonie zazwyczaj pełni dekoracyjną funkcję w każdym domu. Z dużym powodzeniem może spełnić także rolę bardziej praktyczną - grzewczą.
W dzisiejszym wpisie postaramy się pokazać w mniejszym lub większym stopniu wady i zalety kominka na drewno jako dodatkowe źródło ciepła.
Do najpopularniejszych rozwiązań należą systemy DGP ( dystrybucja gorącego powietrza mechaniczna lub grawitacyjna), kominek z płaszczem wodnym, kominek akumulacyjny. W nielicznych przypadkach inwestorzy decydują się podłączyć instalację DGP do wentylacji mechanicznej.
Jednak to rozwiązanie niesie ze sobą duże ryzyko złego funkcjonowania w przyszłości.
Niezależnie jaki system zostanie zastosowany, zawsze należy zastosować odpowiednie systemy doprowadzenia świeżego powietrza do paleniska, odprowadzenia spalin.
A sama obudowa powinna być odpowiednio zbudowana i zabezpieczona.
Układ nawiewu świeżego powietrza do kominka
Ma on za zadanie doprowadzenie powietrza z zewnątrz do spalania w kominku, dlatego zaleca się zakup wkładu kominkowego z taką możliwością.
Układ ten jest szczególnie ważny, zwłaszcza w bardzo szczelnych budynkach.
Brak tego systemu może doprowadzić do sytuacji w której kominek potrzebujący do procesu spalania dużo powietrza, zaburzy wentylację grawitacyjną.
W skrajnych przypadkach kominek może spowodować zasysanie spalin z przewodów spalinowych (wywołując ciąg wsteczny w tych przewodach)
co może się okazać niezwykle niebezpieczne dla zdrowia bądź życia. Kubatura pomieszczenia, w którym znajduje się kominek powinna mieć nie mniejszą niż 30m3.
Układ odprowadzania spalin z kominka
Aby efektywnie wykorzystać ciepło w instlacji DGP zaleca się stosować ożebrowaną rurę we wnętrzu obudowy kominka.
Dla poprawy i stabilizacji ciągu kominowego komin można zakończyć specjalną nasadą tzw. strażakiem.
Paliwo
Aby uzyskać prawidłowe efekty grzewcze, przedłużenie trwałości wkładu kominkowego oraz przewodów spalinowych należy używać właściwego paliwa.
Drewno winno być dobrze wysuszone (o wilgotności nie przekraczającej 15%) oraz powinno być z drzew liściastych.
Jest to gwarant długotrwałej i bezawaryjnej pracy kominka.
Zapewnia również wysoki poziom energetyczny oraz stabilizację uzyskiwanej mocy grzewczej.
Palenie złej jakości drewnem (np. iglastym, mokrym, zażywiczonym), albo produktami drewnopochodnymi (sklejka), węglem może, doprowadzić do zniszczenia przewodów spalinowych, a także do uszkodzenia wkładu kominkowego ( ze względu na pojawianie się bardzo wysokiej temperatury spalin ).
Zaleca się używać specjalnych środków, które zmniejszają osadzanie się sadzy w kominie.
Dystrybucja gorącego powietrza
System DGP jest najtańszym oraz najpopularniejszym rozwiązaniem, które w efektywny sposób wykorzystuje ciepło z kominka. Centralne ułożenie kominka względem
domu pozwoli zastosować system grawitacyjny ( do 3-4 m), jednak gdy pomieszczenia znajdują się w znacznej odległości od paleniska zaleca się stosować system wymuszony.
Instalacja elementów systemu DGP nie jest trudna. Elementy składa się niemalże „jak z klocków”.
Poszczególne komponenty łączone są za pomocą złączek, następnie złącze zaciskane za pomocą opasek OPS i dodatkowo izolowane taśmą aluminiową.
Przejścia przez strop, czy ściany ceramiczne najlepiej przewidzieć już na etapie budowy, tak aby niepotrzebnie nie kuć w świeżo wylanym betonie.
Kanały prostokątne można prowadzić pod wylewkami stropowymi.
System grawitacyjny
W tym układzie wszystkie przewody rozprowadzające muszą być najkrótsze (max. do 3-4m), w miarę równej długości i dobrze izolowane.
Powietrze nie może być rozprowadzane do zbyt wielu pomieszczeń. Zastosowane rury aluminiowe powinny być niepalne, mieć niskie opory przepływu i posiadać maksymalną temperaturę pracy 250 oC.
Charakterystyczną cechą tego typu układów jest mała prędkość przepływu powietrza oraz bardzo wysoka temperatura nawiewu spowodowana niewielką odległością. Wysoka temperatura przy braku właściwej filtracji może powodować bardzo niekorzystne dla zdrowia zjawisko przypalania (pirolizy) kurzu.
System wymuszony
Systemy te dają dużo większe możliwości. Głównym elementem systemu jest aparat nawiewny, zasysający gorące powietrza ogrzane przez wkład kominkowy.
Ciepłe powietrze rozprowadzane jest do pomieszczeń za pomocą rur elastycznych izolowanych lub prostokątnych kanałów ocynkowanych dodatkowo izolowanych.
Izolacja termiczna kanałów zapobiega stratom ciepła oraz spełnia rolę tłumika akustycznego.
Maksymalna odległość wylotów powietrza od aparatu nie powinna przekraczać 10m.
Temperatura powietrza dopływającego do aparatu nie może przekraczać 150 [°C].
Odległość ustawienia urządzenia od kominka nie powinna przekroczyć 4m.
Przed aparatem nawiewnym zalecane jest stosowanie specjalnego bypassu. Pełni on podwójna rolę: chroni urządzenie przed przegrzaniem gdy nie ma prądu
oraz chłodzi powietrze dopływające do urządzenia z kominka tym samym zwiększa ilość powietrza wtłaczanego do pomieszczeń ogrzewanych.
Zastosowanie bypassu umożliwia zasilanie układu DGP powietrzem o temperaturze nawet 180 [°C].
Bypass dodatkowo posiada metalowy filtr oczyszczający powietrze dostające się do aparatu. Zaleca się stosowanie regulacji obrotów aparatu,
gdzie wraz ze wzrostem temperatury kominka obroty rosną proporcjonalnie.
Na wylotach przewodów nawiewnych montuje się kratki lub anemostaty z regulacją strumienia powietrza.
Zalecane jest aby posiadały dodatkowy filtr powietrza. Wyloty przewodów umieszcza się w pobliżu okien lub ścian zewnętrznych w stropie, ścianie lub podłodze.
Aby system działał wydajnie, powietrze musi mieć możliwość recyrkulacji, czyli powrotu do pomieszczenia w którym znajduje się kominek.
W łazience i kuchni z tego powodu nie zaleca się montowania nawiewników, ciepłe powietrze dostaje się tam najczęściej poprzez otwory w stolarce drzwiowej.
Dlatego drzwi powinny posiadać specjalne otwory lub szczelinę minimum 2 cm przy podłodze.
Konserwacja systemu
Konserwacja systemu DGP jest bardzo pracochłonna, i może pochłonąć dobre kilka, kilkanaście godzin w bardzo rozbudowanych instalacjach.
Kwestią kluczową jest sprawdzenie wszystkich tras systemu, w tym celu należy załączyć wentylator i sprawdzić strumień powietrza dochodzi do poszczególnych pomieszczeń. W ten sposób sprawdzi się, która odnoga nie jest uszkodzona.
Jeśli uznaliśmy, iż dany punkt systemu posiada zdecydowanie za duże straty przepływu, należy sprawdzić przyczyny takiego stanu rzeczy.
Najczęściej elementy systemu DGP ( nad poddaszem ) nie są montowane do siebie na stałe.
Bardzo łatwo można sprawdzić dany element systemu. Kolejną bardzo ważną kwestią jest filtracja powietrza.
Po kilku sezonach grzewczych i po kilku okresach wyłączenia z użytkowania (wiosna, lato), przewody instalacji DGP mogą być zakurzone.
Dlatego wypadałoby tez instalację należy poddać czyszczeniu. Może to zostać wykonane na kilka sposobów:
• rozłączenie rur elastycznych, przeczyszczenie ich i ponowny montaż (proces pracochłonny)
• przedmuchanie każdej odnogi wykorzystując małą sprężarkę oraz odkurzacz.
Sam wentylator także należy oczyścić z kurzu. Czyścić należy jedynie komorę gorącą wentylatora (tą w której znajduje się wirnik).
Instalacje grawitacyjne należy czyścić identycznie jak systemy działające w trybie wymuszonym. Bardzo ważne jest by wymienić,
lub dokładnie oczyścić filtry w nawiewach powietrza do pomieszczeń. Po zdjęciu kratki lub anemostatu i filtra,
warto zgarnąć kurz na dostępnym z pokoju odcinku przewodu szmatką, albo za pomocą odkurzacza. Nie zaleca się czyścić rur wodą.
Takie prace na pewno przełożą się na lepsze i bezpieczniejsze funkcjonowanie systemu w sezonie grzewczym.
Podstawowe zasady instalacji DGP
W doborze elementów instalacji warto pomyśleć:
• aby uniknąć dużych strat ciepła trasy przewodów powinny być jak najkrótsze i zawierać jak najmniej kształtek,
• należy stosować trójniki i kolana o w miarę możliwości łagodnych łukach,
• prędkość przepływu powietrza powinna znajdować się w zakresie 2,5 - 4 m/s oraz bezwzględnie nie powinna przekraczać wartości 6 m/s.
• dla komfortu akustycznego i redukcji prędkości powietrza stosować elementy pełniące rolę skrzynek rozprężnych,
• elementy nawiewne powinny poziadać element regulacji napływającego powietrza.
Zalety:
• Stosunkowo mały koszt wykonania instalacji.
• Wysoka sprawność systemu wymuszonego.
• Spore oszczędności na ogrzewaniu.
• Nie przegrzewamy pomieszczenia z kominkiem.Wady:
• Brak możliwości ogrzania większej powiechrzni (system grawitacyjny).
• Projekt domu winnien być przewidziany na instalację DGP, aby zwiększyć jego efektywność
• W systemie grawitacyjnym występuje efekt spalania kurzu.
Opisy oraz wnioski pozostałych systemów postaram się napisać w kolejnym wpisie. Zapraszam do lektury.
Z cyklu "Ciepło z kominka" ukazało się:
• Instalacja DGP
• Kominek akumulacyjny
• Kominek z płaszczem wodnym
• Współpraca kominka z rekuperatorem
• Podsumowanie
Źródła:
• www.darco.com.pl
• www.tapis.pl
• www.projektoskop.pl
• Podręcznik dystrybucji gorącego powietrza z kominka firmy "Darco"
• Marcin Dziedzic "Jak budować? Kompendium wiedy budowlanej. Budowa domu od A do Z"